[Jerzy]

Koleżanki i kolegów, których zainteresowały moje poprzednie relacje, zapraszam na następną, przedstawiającą kolejny epizod z naszych tegorocznych, "lapońskich" wakacji. Tym razem relacja składa się z dwóch części - norweskiej i szwedzkiej i jest nieco dłuższa, bo sześćdziesięciodwuobrazkowa. Proszę więc o cierpliwość podczas lektury...

Położone za kołem polarnym, w pólnocno-zachodniej części Półwyspu Skandynawskiego norweski Narwik i szwedzka Kiruna to dwa, połączone słynną linią kolejową miasta, które właściwie nie mogę bez siebie istnieć... A wszystko to razem spaja i napędza swoisty "spirytus movens" tamtego regionu - ruda żelaza.
Narwik - miasto w północnej Norwegii jest miejscem, które w świadomości kolejnych pokoleń Polaków wciąż zachowuje rangę symbolu podobnego do Westerplatte, czy Monte Casino - żaden szanujacy się polski turysta będąc w tamtych stronach nie może go ominąć. My też postanowiliśmy zobaczyć miejsce, gdzie wojska alianckie odbiły z rąk niemieckich miasto i port przeładunkowy dla szwedzkiej rudy żelaza - ale obraz Narwiku byłby niepełny bez Kiruny, więc i tam zawitaliśmy.

Mam nadzieję, że dodanie historycznego kontekstu do relacji będzie pomocne w odtworzeniu klimatu wiosennych dni z1940 roku, kiedy to żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich sprzymierzeni z aliantami, w asyście lotnictwa i okrętów wojennych stoczyli bój o przejęcie kontroli nad Narwikiem, jego portem i linią kolejową prowadzącą do szwedzkiej Kiruny z jej bogactwem - magnetytem - rudą, której tak bardzo potrzebował przemysł zbrojeniowy hitlerowskich Niemiec.

Niektóre zdjęcia, zwłaszcza te mniejsze, są nieostre - powodem jest ich silne wykadrowanie - robione były teleobiektywem ze znacznej odległości.

Wszystkie zamieszczone zdjęcia archiwalne i te których nie jestem autorem posiadają klauzulę zgodności z wymogami licencji "Public Domain".



1. Jadąc w kierunku Lofotów... już z daleka rozpoznaliśmy charakterystyczny, częściowo ośnieżony szczyt widoczny na południe od Narwiku.




2. Ten sam szczyt widać po prawej stronie na fotografii lotniczej z okresu "Bitwy o Narwik". Widoczne drobne punkty, to zabudowa Narwiku.



3. Od północy otaczają Narwik widoczne za mostem wzgórza, to rejon miasteczka Bjervik - w jego sąsiedztwie na początku maja 1940 roku wysadzono na brzeg polskie bataliony...



4. ...uformowane z żołnierzy, którzy po klęsce 1939 roku znaleźli sie we Francji - tu z gen. Sikorskim, przed rozpoczęciem kampanii norweskiej.



5. Dowódcą całości polskich sił lądowych w bitwie o Narwik, czyli Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich był gen. Zygmunt Szyszko-Bohusz - na zdjęciu po prawej stronie, obok gen. Sulika. Na poprzednij fotografii w kółku.



6. Po zdobyciu wspólnie z francuską Legią Cudzoziemską Bjerviku, drogą wiodącą wzdłuż cypla, na zdjęciu za mostem nad fiordem Rombakken, polscy żołnierze ruszyli na...



7. ...położony nad brzegiem Otofiordu, tuż za końcem cypla (na dalszym planie) Narwik.



8. Z pewnością przechodzili tędy...



9. ...i tędy.



10. Tak przed wojną wyglądało przedmieście Narwiku od strony fiordu Rombakkren i taki widok ujrzeli zapewne żołnierze.



11. Lecz normą tamtych dni były raczej... takie widoki - aż do prawie całkowitego zniczczenia miasta włącznie. Na zdjęciu okolice portu w Narwiku podczas walk.



12. Dzisiejsze, nowoczesne centrum Narwiku niczym się nie różni...



13. ...od innych norweskich miast.



14. Oczywiście, obowiązkowy drogowskaz - ściągawka na lekcje geografii... wszyscy lubimy się pod nim fotografować.



15. Kawiarenki, jak wszędzie...



16. i sklepy, też jak wszędzie.



17. Widzieliśmy nieładne atrybuty techniki...



18. ...oraz takie jak ten, lokalne akcenty.



19. A jednak, w otaczającej nas rzeczywistości wciąż łapaliśmy się na tym, że odruchowo szukamy czegoś, co przypominałoby tamten wojenny czas - patrzyliśmy na torowisko pod wiaduktem...



20. ...na przedwojenny, ocalały budynek teatru...



21. ...oraz na okoliczne wzgórza ze świadomością, że są to świadkowie tamtych dni.



22. Zwłaszcza wzgórza były ważne - dopiero wyparcie z nich Niemców mogło zapewnić aliantom kontrolę nad miastem, portem i linią kolejową w kierunku granicy szwedzkiej. Na tym zdjęciu widzimy norweską obsługę cekaemu.



23. ...na tym, norweskich artylerzystów.



24. A na tym, strzelców górskich. Białe, maskujące kombinezony były często używane przez wojska gospodarzy - w kwietniu i w maju 1940 wzgórza Narwiku pokrywało kiladziesiąt centymetrów śniegu.



25. Prócz fotografii, bohaterów tamtych dni wspominają też pomniki, jak ten - Polskiego Marynarza. Stoi nad brzegiem Otofiordu, u wejścia do fiordu Rombakken, w pobliżu miejsca zatonięcia polskiego niszczyciela ORP „Grom”.



26. Zbombardowany z powietrza rankiem 4 maja okręt przełamał się i zatonął w kilka minut a wraz z nim ponad 60 marynarzy.
Tak wyglądał ORP "Grom" na krótko przed wybuchem wojny - a jak wygląda dzisiaj można zobaczyć tu: http://www.odkrywca-onlin...rak,534195.html



27. Polegli marynarze i żołnierze spoczywają na cmentarzach w Narwiku i Ankenes - tu leżą Polacy...



28. ...tu Francuzi.



29. Brytyjczycy...



30. i Niemcy - na cmentarzu wrogów nie ma...



31. Okropności wojny zbliżyły do siebie dwa nawet tak odległe miasta, jak Narwik i Hiroszima. Oto "memento" - ten mniejszy kamień na wierzchu jest orginalnym kamieniem z punktu zero (epicentrum wybuchu bomby atomowej) w Hiroszimie.



32. Historia uczy, że tak zwane "strategiczne położenie" bywa dla miast jednocześnie dobrodziejstwem i przekleństwem. Tak też było w przypadku Narwiku - na jego "fatum" wpłynęło położenie między ciepłym prądem oceanicznym Golfstromem a zagłębiem rudy żelaza w szwedzkiej Kirunie.



33. Dzisiejszy Narwik jest wciąż synonimem kolei żelaznej i portu - zdjęcie z okresu międzywojennego pokazuje, że wtedy też tak było.



34. Co prawda, jest też drugi, połączony koleją z Kiruną port ekspediujący rudę - leżąca nad Bałtykiem Lulea, lecz w przeciwieństwie do Narwiku przez pięć zimowych miesięcy jest ona skuta lodem. Na zdjęciu - Bałtyk w marcu '2000.



35. Linię kolejową przecinającą w poprzek skandynawski interior wybudowano na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku, kiedy to przemysł europejski zapragnął szwedzkiej rudy żelaza w dużych ilościach. We wczesnych latach wagony z rudą ciągnione były przez parowozy...



36. Na przedwojennej fotografii widać, jak ta słynna linia kolejowa kończy swój bieg w porcie w Narwiku.



37. Aby dopełnić wiedzę i zaspokoić ciekawość, postanowiliśmy pojechać wzdłuż lini kolejowej i zobaczyć Kirunę - miasto rudą żelaza "stojące"... Na zdjęciu wylot linii kolejowej z Narwiku w kierunku granicy szwedzkiej.


Ponieważ w tym miejscu relacja opuszcza Norwegię i wkracza do Szwecji - kończy się pierwsza, "norweska" część dwuczęściowej relacji "Narwik i Kiruna - inaczej...". Dalszy ciąg, czyli część "szwedzka" jest tu: http://www.camperteam.pl/...p?p=40993#40993

[Dembomen]

Hej!
Kawałek i naszej historii,pięka kompozycja,GRATULACJE!
Hej!