[Tadeusz]

To było 2 lata temu, gdyśmy ulegając nastrojowi zlotu w Radawie i przeżywając fascynację pięknem Podkarpacia, postanowili ruszyć wzdłuż wschodniej granicy od miasta do miasta, od wioski do wioski, mając po prawej ręce Bug.
To wyprawa największego kampera w CT - Milki i najmniejszego z tych klasycznych z alkową - Kucyka.
Nie mogę nie nawiązać do najnowszych komentarzy dotyczących mojej opowieści o wycieczce do Narwiańskiego Parku Narodowego.
O źródłach wiedzy która wynika z podróży, Arek, po naszych wspólnych doświadczeniach, tak mówi:

[slawwoj]

świetnie Tadeusz że wena Cię nie opuszcza. Zapowiada się kolejna uczta dla.oczu i duszy.

[marian.marian]

Jesteście w Chełmie?

[Tadeusz]

[marian.marian]

Szkoda, że nie dzisiaj moglibyśmy pooprowadzać

[Tadeusz]

Naszym zamierzeniem było wybierać te miejsca i obiekty które zapadną nam w pamięć swoim niepowtarzalnym klimatem, zależnym od krajobrazu, architektury, okazów przyrody, nade wszystko jednak, od ludzi których spotkamy. Zakładaliśmy, że relacje z mieszkańcami odwiedzanych wiosek będą jednym z głównych składników naszej przygody. To dlatego omijaliśmy większe miasta. Wyjątek zrobiliśmy dla Zamościa i Chełma.
To miasto położone na pokładach kredy o bogatej historii zasługuje przynajmniej na spacer i choćby pobieżne poznanie najciekawszych miejsc. Aby poznać Chełm dokładniej musielibyśmy, znając jego historię krwawą i pokręconą, spędzić tu więcej czasu, a mieliśmy tylko jeden wieczór aby pospacerować i poczuć atmosferę miasta.

Na rynku pozostały po XIV wiecznym ratuszu jedynie zarysy fundamentów. Rozebrany został po kilku pożarach w r. 1848. Odrestaurowano za to starą miejską studnię.



Grodzisko (Wysoka Górka) pochodzi z wczesnego średniowiecza. Pod ziemią znajdują się pozostałości palatium książęcego oraz cerkwi św. Jana Złotoustego, wybudowanych przez króla halicko-wołyńskiego Daniela Halickiego. Podczas badań archeologicznych odkryto również pozostałości kamiennej wieży datowanej na XIV w. Zachowały się także fundamenty cerkwi św. Cyryla i Metodego, zbudowanej w 1875 r. i rozebranej po odzyskaniu niepodległości w 1918 r.

Nas interesował zespół katedralny. Tak się o nim mówi chociaż był to zespół katedralny unicki. Teraz jest to katolicka Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Jej losy są tak pokręcone jak losy mieszkańców tych kresowych ziem.

Pierwsza świątynia na tym wzgórzu zbudowana została w XIII w. przez króla halicko-wołyńskiego Daniela Halickiego jako cerkiew prawosławna. Obecna barokowa świątynia zaprojektowana przez Pawła Fontanę powstała jako katedra unicka (greckokatolicka) w latach 1736–1757. W latach 1875–1915 był to sobór prawosławny. Od 1919 r. kościół rzymskokatolicki. W latach 1940–1944 ponownie cerkiew prawosławna. Tytuł bazyliki mniejszej nadał świątyni papież Jan Paweł II.



Po wieczornym spacerze ulokowaliśmy nasze domki na kółkach na parkingu za który rankiem przyszło nam zapłacić jakieś nie duże pieniądze.

Namiary: N 51.143350 E 23.475559

Nasza marszruta prowadzi teraz na północ, na spotkanie z Bugiem.

Jedziemy przez lasy, które nie mają końca. Zieleń, zieleń, zieleń...
Wiedziałem, że Halszkę poniesie. Przecież lasy to grzyby, chociaż niektórzy nasi przyjaciele mawiają - gdzie Halszka tam grzyby.

Skończyło się na kilkukrotnym zatrzymywaniu auta i zbieraniu rydzów po rowach. Musieliśmy wreszcie zatrzymać się na dobre. W miejscu gdzie z głównej drogi zamierzaliśmy skręcić do następnego naszego celu, znajduje się parking leśny, atrakcyjny dla kamperów nie tylko ze względu ma grzyby. Stoi tu toy-toy i aż kusi żeby opróżnić kasetę.

Jego namiary: N 51.476397 E 23.513674



Po dotarciu do celu zatrzymaliśmy się na dużym placu służącym leśnikom za chwilowy magazyn ściętych kłód. Mieliśmy miejsca w bród i święty spokój. Cisza otaczającego nas boru i zapach grzybów.



Wśród gęstych lasów, na kompletnym odludziu i podmokłych terenach Niemcy założyli tu obóz zagłady - Sobibór. Jego celem byla eksterminacja Żydów z całej Europy, przywozili tu również jeńców sowieckich. Obóz ten zwinięty został przez Niemców jeszcze w czasie wojny, bo udana ucieczka ok. 300 więźniów odbiła się szerokim echem. Należało zatem zatrzeć wszelkie ślady.
Teraz jest to rozwijające się miejsce pamięci, muzeum gdzie trwają wciąż prace nad pełnym udostępnieniem pamiątek po mrocznych dziejach.

Ucieczka nastąpiła po powstaniu więźniów, starannie przygotowanym wspólnie przez Żydow i jeńców sowieckich. Historia powstania została zekranizowana w 1987 r. i pokazana w stacji telewizyjnej CBS. „Ucieczka z Sobiboru” produkcji brytyjsko-jugosłowiańskiej zdobyła dwa Złote Globy i kilka nominacji do Nagrody Emmy.

"Ci z was, którzy przeżyją, niech dadzą świadectwo.
Niech świat się dowie, co się tutaj działo."

Aleksander Aronowicz Peczerski
- przywódca powstania w Sobiborze na kilka chwil
przed jego wybuchem.

"Przykazanie piąte - nie zabijaj - nie jest wcale Boskim przykazaniem:
to wszystko jest żydowskim wymysłem."

- odpowiedź wysokiego hitlerowskiego dygnitarza Stahle,
na protest ewangelickiego księdza Sautler,
4 grudnia 1940 roku, przeciwko zbrodni eutanazji

Na tablicach ustawionych wzdłuż drogi prowadzącej do obozu zawarto wyczerpująco informacje o eksterminacji ludności żydowskiej i o samym Sobiborze.
Zależało nam na odwiedzeniu tego odludzia o ponurej sławie. Życie nie składa się z samych przyjemności a wiedzy nigdy dosyć.



Ta aleja wyłożona kamieniami z nazwiskami ofiar była drogą śmierci.



To jedyne miejsce na naszej drodze napawające smutkiem.

Przed nami urokliwe wioski nadburzańskie Lubelszczyzny i Podlasia.

[Tadeusz]

Jeszcze w Zamościu wynikł poważny problem. Zaczynają się mistrzostwa świata w siatkówkę a antena telewizyjna Milki nie bardzo radzi sobie z odbiorem satelity.
Zapada decyzja o budowie całkiem nowego systemu. Zakup nowego, wielkiego talerza, kabla, konwertera były najlepszym pomysłem. Arek zbudował z tego antenę na stojaku, wielką jak parasol piwny ale skuteczną jak sprzęt szpiegowski.

Nasze wieczory nabrały teraz blasku. Inicjatorką rytuału, bo jak mam nazwać wieczorne szaleństwa przed telewizorem, była Joasia, pasjonatka siatkówki.
Ależ nas to wciągnęło!
Wszystkie wieczory mieliśmy zajęte! A ile przy tym wypiliśmy piw z radości lub zawodu. Każdy powód jest dobry.

Ostatni, finałowy mecz zastał nas już na Mazurach, na Drapaczu. Polska zdobyła złoto!

Biedne zwierzęta długo nie mogły tej nocy zasnąć.

Mówię o tym bo ta wiadomość pozwoli Wam wczuć się w nasze przygody jeszcze głębiej.

Po pierwszym meczu, jeszcze w lasach kolo Sobiboru, ruszyliśmy wzdłuż Bugu. Odkryliśmy wkrótce nad starorzeczem tej rzeki plac doskonały do zatrzymania na odpoczynek lub nawet na noc. Nad samą wodą, w towarzystwie kościoła p.w. św. Jana Jałmużnika, otoczonego kępą drzew, z wiatą krytą strzechą można podumać z widokiem na Bug, który niegdyś tu płynął a teraz udaje jezioro w kształcie wielkiej podkowy.

Namiary: N 51.524678 E 23.571651



Na północ od Sławatycz, gdzie przejeżdżamy nad szosą prowadzącą do przejścia granicznego, skręcamy w prawo do Jabłecznej.
Na placu w środku wsi parkujemy kampery i idziemy w stronę drewnianego kościółka, którego elementy architektury wskazują na cerkiew i jedynie krzyż informuje, że jest to teraz świątynia katolicka. Szkoda, że wrota zamknięte. Obchodzimy kościółek wokół i robimy zdjęcia jego otoczenia z chylącymi się chatami.

Jeśli pamiętacie smak koszteli to zrozumiecie czym dla nas było spotkanie z panią Aleksandrą. Samotna pani Ola widząc nas z oddali przyszła z dużą torbą jabłek, koszteli właśnie, abyśmy przypomnieli sobie ich wyjątkową słodycz. Zaprosiła również na herbatę.

- Samemu żyć smutno i pusto to ja proszę do mnie. Herbatę mam dobrą i nacieszę się rozmową. Mój mąż dawno był mnie odumarł i nie mam do kogo ust otworzyć.

Pani Ola wiele miała do opowiadania, od niej usłyszeliśmy historię kościółka i ona potwierdziła to co i tak wiedzieliśmy, że wiele jest takich chat opuszczonych jak te na zdjęciach.





[list]

Milka zostaję na placu jako, że droga prowadząca nad Bug, na bezludzie dokąd chcemy się dostać, jest kręta i u celu może nie być miejsca na tak duży pojazd.

Oczarowani okolicą gapimy się jak sroka w gnat na uroczyska jak z bajki. Popatrzcie i Wy na ten pejzaż, który aż prosi się o uwiecznienie pędzlem na płótnie.



Spotykamy ogromny dąb obwieszony wotami. To jeden z wielu rosnących wokół monastyru do którego zmierzamy. Jest ich około 40, niektóre wysokie na ponad 30 metrów i liczące w obwodzie 8 metrów. Między nimi rosną topole i wierzby.
Jakże tu zielono.



Kiedy fotografowałem ten dąb, wokół było sucho, ale bardzo często to bezludzie jest zalewane wodami Bugu. Wiedząc o tym udało mi się znaleźć w necie zdjęcie które to ilustruje.



Docieramy do naszego głównego celu tego dnia - do monastyru św. Onufrego.



Święty Onufry orędował w sprawie wyboru małżonka i posiadania potomstwa. Ten mało komu znany, obchodzący swoje święto w Dzień Kobiet, długobrody starzec do dziś jest czczony właśnie tu, w Jabłecznej.

Monastyr, będący jednym z najważniejszych ośrodków prawosławia w Polsce, położony jest dwa kilometry od samej wsi, na cudownie malowniczych terenach, przez które dawniej płynął Bug.
Legenda mówi, że pod koniec XV wieku Bug wyrzucił na brzeg ikonę z wizerunkiem żyjącego w Egipcie prawie tysiąc lat wcześniej świętego Onufrego. I właśnie dla uczczenia tego wydarzenia postawiono tu pierwszą prawosławną cerkiew pod jego imieniem.
Klasztor wkomponowany jest w przyrodę dziką i piękną.

Złoto kopuły przyklasztornej cerkwi, zwłaszcza o świcie i przy zachodzącym słońcu, lśniąc w morzu zieleni bajkowo się z nim komponuje. Zieleń w tej okolicy jest dominującym kolorem; zieleń, która tuli kaplice, które są położone również poza głównym kompleksem klasztoru. Z zielenią kontrastują biało-czerwone słupki przypominające o bliskości Bugu i granicy. Rzeka podnosząc swój poziom oddziela od klasztornego terenu jeszcze jedną kaplicę oraz pustelnię.

W klasztorze znajduje się cenny zbiór ikon, a wśród nich możemy podziwiać również tę, dzięki której wszystko się tu zaczęło. W wydrążonym w niej otworze znajduje się relikwia świętego.



Przyjęci serdecznie przez przełożonego zakonu zwiedziliśmy również klasztorną cerkiew i wysłuchaliśmy długiej lekcji historii na temat układania się wzajemnych relacji między różnymi kościołami na wschodnich rubieżach.



Doprawdy, nie chce się opuszczać miejsca tak przyjaznego i tak ładnego. Bo ten klasztor jest naprawę bardzo ładny.

Za jego murami znajdują się kaplice i pustelnia. Pierwsza z nich jest na końcu alei na wprost klasztornej bramy. To takie małe cacuszko architektoniczne.



Na zalewowych łęgach nadbużańskich stoi na podwyższeniu chroniącym przed wodą, druga kaplica, często odcinana od klasztoru wylewami rzeki. Jakże dziki to teren i bezludny.
Mamy wrażenie, że toniemy w zieleni.





Bug jest tu wąski i dziki. Białoruś jest na wyciągnięcie ręki.
Kiedyśmy tak pławili się w zieleni, patrzyłem na wodę okiem wędkarza.

- Czy ryba złowiona pod drugim brzegiem to przemyt?

Ot, takie myśli beztroskie przychodzą do łba kiedy jest się w pełni wolnym.


Chciałoby się zostać w tej scenerii. Jestem pewien, że o tych łąkach będę marzył i kto wie, może znów mnie tu przygna.

Z całą pewnością mogę zaręczyć, że Joasia, Halszka i Arek czuli to samo.

Widziałem po oczach.

[Ela i Andrzej]

Tadeusz dziękuję . :kwiatk Pozdrawiam kolarz i żona kolarza..

[Świstak]

Aż ciężko coś dodać....

[Wojciechu]

Tadeusz - ta opowieść z Waszej włóczęgi to kolejny majstersztyk, brawo - i to nas utwierdza w przekonaniu, że wybraliśmy dobry kierunek na początek wakacji. Pozwól sobie postawić duże zimne piwo.

[Tadeusz]

Dzięki Wojtku.
W tej opowieści wiele jeszcze się wydarzy.
Jedno mogę zdradzić - Kucykowi dobrze było z Milką. Pasują do siebie.

[Tadeusz]

Arek przysłał mi dziś swoje zdjęcia z naszej podróży. Popatrzmy zatem jak Joasia z Arkiem widzieli to swoimi oczami.

Oto wybrane fotki z Zamościa.



Te dwa obrazy to Chełm. Na drugim jest fasada Bazyliki Narodzin NMP.



Poniżej zaś kamperki oflagowane, my z szalikami kibiców przed telewizorem oglądamy siatkówkę w mistrzowskim wykonaniu.



Poniżej fotki z Jabłecznej w sąsiedztwie klasztoru św. Onufrego.



Dalszy ciąg opowieści już się zbliża.

[Wojciechu]

Tadeusz - pamiętaj . Chociaż jeden wątek dziennie.

[Tadeusz]

[Kotek]

My też czytamy i podziwiamy!